อบรมกำนัน – ผู้ใหญ่บ้าน ให้รู้เท่าทันภัยความมั่นคงรูปแบบใหม่ ส่งต่อความรู้ให้ประชาชนผนึกกำลังป้องกันชายแดนด้วยตัวเอง ผ่านการแจ้งเบาะแสอาชญากรรมข้ามชาติ
25 ธันวาคม 2566 – กรมการปกครองเดินหน้าขับเคลื่อนการบริหารจัดการชายแดนแบบมีส่วนร่วมต่อเนื่อง โดยโครงการเสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนเพื่อรับมือกับความท้าทายด้านภัยความมั่นคงรูปแบบใหม่ในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง (NTS-Mekong Watch) ล่าสุดเมื่อเดือนธันวาคม 2566 ที่ผ่านมา กรมการปกครองได้มีหนังสือคำสั่งกำหนดให้ที่ทำการปกครองในพื้นที่ 44 อำเภอ ใน 17 จังหวัดชายแดนที่มีพรมแดนติดกับประเทศลาว และกัมพูชา จัดตั้ง “ศูนย์ประสานงานกลไกเฝ้าระวังลุ่มน้ำโขงแบบมีส่วนร่วม” (NTS-Mekong Watch Coordination Center -NTS-MWCC) เพื่อส่งเสริมการบูรณาการความร่วมมือในระดับอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขงให้มีความครอบคลุมรอบด้านมาก โดยเฉพาะการรับมืออาชญากรรมข้ามชาติในพื้นที่ชายแดนไทย-ลาว และ ไทย-กัมพูชา เฉพาะอย่างยิ่งปัญหาการค้ามนุษย์ การลักลอบขนยาเสพติดข้ามแดน และ การลักลอบเข้าเมืองอย่างผิดกฎหมาย
โดยที่ทำการปกครองอำเภอมอบหมายให้ นายอำเภอเป็นหัวหน้าคณะทำงาน ปลัดอำเภอฝ่ายความมั่นคงเป็นเลขานุการ และ กำนัน และ ผู้ใหญ่บ้าน เป็นผู้ประสานตำบลและหมู่บ้านตามลำดับ และมีเจ้าหน้าที่ด้านความมั่นคงในพื้นที่เป็นคณะทำงาน อาทิเช่น ผูู้กำกับตรวจคนเข้าเมืองจังหวัด, ผู้กำกับการสถานีตำรวจภูธรในพื้นที่, นายด่านศุลกากรในพื้นที่ , สำนักงานแรงงานจังหวัด และ หัวหน้าหน่วยงานทหาร/ตชด. ในพื้นที่ เป็นต้น
ทั้งนี้บรรยากาศจัดตั้งศูนย์ประสานงานฯ เป็นไปอย่างคึกคัก โดยแต่ละอำเภอได้มีการจัดประชุมคณะทำงานและอบรมกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน สมาชิกอาสาสมัครรักษาดินแดน (อส.) ในเรื่อง การรู้เท่าทันภัยความมั่นคงรูปแบบใหม่ในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง และการให้ความสำคัญของการมีส่วนร่วมของประชาชนในการรับมือกับปัญหาดังกล่าวให้แก่ผู้นำท้องที่เพื่อให้สามารถส่งเสริมบทบาทการมีส่วนร่วมของประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพและสามารถส่งต่อองค์ความรู้ให้แก่ประชาชนในพื้นที่ต่อไป โดยศูนย์ประสานฯดังกล่าว จะเป็นหน่วยงานที่ประชาชนสามารถแจ้งเบาะแสเกี่ยวกับการกระทำผิดกฎหมายบริเวณชายแดน ไม่ว่าจะเป็น การค้ามนุษย์ การเข้าเมืองผิดกฎหมาย และการลักลอบเข้าเมืองผิดกฎหมาย รวมถึงการกระทำผิดกฎหมายอื่นๆ โดยการจัดตั้งศูนย์ฯดังกล่าว เพื่อส่งเสริมการมีส่วนของประชาชนในพื้นที่ชายแดนให้ลุกขึ้นมารับมือภัยคุกคามด้วยตัวเอง เป็นการแจ้งเหตุแบบออฟไลน์ที่ประชาชนสามารถแจ้งต่อเจ้าหน้าที่ในพื้นที่ได้เลย ควบคู่ไปกับการแจ้งเหตุออนไลน์ผ่าน www.NTS-mekong.com ซึ่งเป็นอีกหนึ่ง platform สำคัญในการรับมือและให้ความรู้กับประขาชนในเรื่องการรับมือภัยความมั่นคงรูปแบบใหม่ อย่างรอบด้านและมีส่วนร่วมอย่างครอบคลุมต่อไป
ทั้งนี้โครงการเสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนกับประชาชนเพื่อรับมือความท้าทายด้านความมั่นคงรูปแบบใหม่ในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง เป็นข้อเสนอโครงการของกรมการปกครองกระทรวงมหาดไทยที่ได้รับสนับสนุนงบประมาณจากกองทุนความร่วมมือลุ่มน้ำโขงสาธารณรัฐเกาหลีครั้งที่ 6 (Mekong-ROK Cooperation Fund:MKCF) โดยโครงการฯ มีแนวทางการดำเนินการหลัก 2 แนวทางสำคัญ ได้แก่
- การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน (Civic Engagement) ในการร่วมสอดส่องเฝ้าระวังปัญหาอาชญากรรมข้ามชาติ และแจ้งเหตุอันควรสงสัยแก่เจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองเพื่อดำเนินการตรวจสอบและขยายผลอย่างเป็นรูปธรรมผ่านการดำเนิน “กลไกการเฝ้าระวังลุ่มน้ำโขงแบบมีส่วนร่วม” (NTS-Mekong Watch) ในทุกพื้นที่ตำบลและหมู่บ้านในอำเภอกลุ่มเป้าหมาย และ
- การเสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนกับประชาชน (People-to-People Connectivity) ผู้นำท้องที่และเจ้าหน้าที่รัฐของไทยและประเทศเพื่อนบ้าน ผ่านการเดินทางไปเยือน สปป.ลาว และกัมพูชา โดยคณะนายอำเภอ/ปลัดอำเภอ และกำนัน/ผู้ใหญ่บ้าน เพื่อหารือความร่วมมือในส่วนที่เกี่ยวข้องกับกลไก “NTS-Mekong Watch” ซึ่งทางโครงการฯได้ดำเนินการเสร็จสิ้นไปแล้วเมื่อช่วงเดือนกรกฎาคม – พฤศจิกายน 2566 ที่ผ่านมา รวมถึงการเชิญคณะผู้นำจาก สปป.ลาว และกัมพูชา มาเยือนอำเภอฝั่งไทยเพื่อกระชับความร่วมมือด้านความมั่นคงและดำเนินกิจกรรมด้านสังคมและวัฒนธรรมร่วมกัน โดยจะมีขึ้นตั้งแต่เดือน กุมภาพันธ์ 2567 ต่อไป